Καμάρα Σκιάθου και Καμαραχτή Λίμνης: Όμοιοι ή διαφορετικοί χοροί; Δομικο-μορφολογική και τυπολογική προσέγγιση
Περίληψη
Το νησί της Σκιάθου, όσον αφορά το χορευτικό του ρεπερτόριο, είναι γνωστό για τον χορό της Καμάρας. Όμως, ο χορός αυτός συναντάται, με μικρές διαφοροποιήσεις και σε άλλες κοινότητες. Μία από αυτές είναι η Λίμνη, στη βόρεια Εύβοια, όπου ο χορός της Καμάρας ονομάζεται Καμαραχτή και θεωρείται ο αντιπροσωπευτικός χορός της κοινότητας αυτής. Σκοπός της ερευνητικής αυτής εργασίας είναι η εξέταση της δομικής σύστασης του χορού Καμάρα, έτσι όπως αυτός τελείται στο νησί της Σκιάθου και στη Λίμνη Ευβοίας, προκειμένου να διαφανούν οι τυχόν ομοιότητες ή διαφοροποιήσεις του στις κοινότητες αυτές. Ειδικότερα, επιχειρείται μέσα από τη σύγκριση των χορογραφικών αυτών συνθέσεων με τα βασικά δομικά σχήματα του ελληνικού παραδοσιακού χορού «στα τρία» και «στα δύο» να διαφανεί αν πρόκειται για τον ίδιο ή για διαφορετικό χορό. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω της εθνογραφικής μεθόδου, όπως αυτή εφαρμόζεται στη μελέτη του χορού. Η καταγραφή της χορογραφικής σύνθεσης του χορού Καμάρα στις δύο κοινότητες πραγματοποιήθηκε βάσει του συστήματος σημειογραφίας του Laban, ενώ η ανάλυση της δομής και μορφής τους, καθώς και της κωδικοποίησής τους πραγματοποιήθηκε με τη δομική-μορφολογική και τυπολογική μέθοδο. Τέλος, για τη σύγκριση και επεξεργασία των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η συγκριτική μέθοδος.
Αναφορές
Βατίκαλου, Α. (2018). Το χρονικό της πολιορκίας και της άλωσης του Νεγροπόντε επί τη βάσει ιταλικών πηγών. Μεταπτυχιακή εργασία. Αθήνα: Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Buckland, T.J. (ed.). (1999). Dance in the Field. Theory, methods and issues in dance ethnography. Great Britain: Macmillan Press Ltd.
Γερογιάννη, Γ. &Φιλιππίδου, Ε. (2021a). Ένας χορός, δυο τόποι: Η κάμαρα στη Σκιάθο και στη Λίμνη Ευβοίας. Στο Πρακτικά του 29ου Διεθνές Συνέδριου Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (υπό έκδοση). Κομοτηνή: Σ.Ε.Φ.Α.Α., Δ.Π.Θ.
Γερογιάννη, Γ., & Φιλιππίδου, Ε. (2021b). Χορός και συμβολισμός. Ο χορός Καμαραχτή στη Λίμνη Ευβοίας. Στο Πρακτικά του 29ου Διεθνές Συνέδριου Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (υπό έκδοση). Κομοτηνή: Σ.Ε.Φ.Α.Α., Δ.Π.Θ.
Γκέφου-Μαδιανού, Δ. (1997). Πολιτισμός και εθνογραφία. Από το ρεαλισμό στην πολιτισμική κριτική. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Γκίκας, Γ. (1975). Μουσικά όργανα και λαϊκοί οργανοπαίκτες στην Ελλάδα. Νότια Εύβοια και Σκύρος. Αθήνα.
Γουναρόπουλος, Κ. Α. (1979). Ιστορία της νήσου Εύβοιας. Χαλκίδα: Προοδευτική Εύβοιας.
Cohen, L., &Manion, L. (2000). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας (Ν. Παπαγεωργίου επιμ. εκδ. &μτφρ.). Αθήνα: Τυπωθύτω.
Δημόπουλος, Κ. (2011). Συνιστώσες του χώρου και έμφυλες χορευτικές πρακτικές. Οι πεδινές και ορεινές κοινότητες της Καρδίτσας Θεσσαλίας και το χρονικό διάστημα 1920-1980. Μεταπτυχιακή Διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Δημόπουλος Κ. (2017). Διαχρονικές και συγχρονικές διαδικασίες στο " παιχνίδι " κατασκευής της έμφυλης ταυτότητας: χορός και έμφυλος μετασχηματισμός στην κοινότητα Μεγάλων Καλυβίων Τρικάλων Θεσσαλίας. Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Felföldi, L. (1999). Folk dance research in Hungary: relations among theory. Fieldwork and the archive. In T. Buckland (ed.), Dance in the Field, Theory, methods and Issues in Dance Ethnography (pp. 55-70). London: MacmillanPress.
Φιλιππίδου, Ε. (2011). Χορός και ταυτοτική αναζήτηση: Τακτικές επιπολιτισμού και επαναφυλετισμού των Γκαγκαβούζηδων στην Οινόη Έβρου. Μεταπτυχιακή διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Φιλιππίδου, Ε. (2018). Διασχίζοντας τα σύνορα, ενώνοντας τους ανθρώπους. Κυβερνητική προσέγγιση του χορού στο γαμήλιο θρακικό δρώμενο του «Κ’να» σε Ελλάδα και Τουρκία. Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Φιλιππίδου, Ε. (2020). Ταυτοτική κατασκευή και κυβερνητική παράδοση της επικοινωνίας. Το παράδειγμα του χορευτικού δρωμένου του ‘Μπαμπούσιαρου’ ή ‘Μπομποσιάρη’ στους Αρβανίτες του βορείου Έβρου. Ethnologhiaonline, 10(1), 24-45.
Φιλιππίδου, Ε. (2021). Ζωναράδικος: Τοπικός ή υπερτοπικός χορός; Δομικο-μορφολογική και τυπολογική προσέγγιση. Κινησιολογία: Ανθρωπιστική Κατεύθυνση, 8(1), 59-81.
Φιλιππίδου, Ε. &Κουτσούμπα, Μ. (2021). Η διαμόρφωση του «Εμείς» ως αποτέλεσμα της επικοινωνίας με τους «άλλους»: ο χορός Ζωναράδικος στους Αρβανίτες του βορείου Έβρου. Στο 2ο Επιστημονικό Συνέδριο ΑΤΟΧΑ «Χορός, διεπιστημονικές προσεγγίσεις», 2ος τόμος (σελ. 17-21). Κομοτηνή: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Φούντζουλας, Γ. (2016). Χορός και πολιτική. Θέσεις και αντιθέσεις στο χορευτικό δρώμενο «Γαϊτανάκι» στη Σκάλα και τη Δάφνη Ναυπακτίας. Μεταπτυχιακή διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Giurchescu, A. (1999). Past and present in field research: a critical history of personal experience. In T. Buckland (ed.), Dance in the field. Theory, methods and issues in dance ethnography (pp. 41-54). London: Macmillan Press.
Holt, T.R., & Turner, E.J. (eds.). (1972). The methodology of comparative research. NewYork: The Free Press.
Καλέμης, Α., & Αποστόλου, Δ., (2003). Ο Αγγελής Γωβιός και η Επανάσταση στην Εύβοια. Λίμνη: Δήμος Ελυμνίων.
Καρφής, Β. (2018). Ελληνικός παραδοσιακός χορός: δομή, μορφή και τυπολογία της ελληνικής παραδοσιακής χορευτικότητας. Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Καρφής, Β., & Ζιάκα, Μ. (2009). Ο ελληνικός παραδοσιακός χορός στην εκπαίδευση. Προτάσεις διδασκαλίας. Θεσσαλονίκη: Διάπλους.
Κόκκινος, Γ. (1987). Ελληνικοί χοροί. Ιστορική εξέλιξη και μουσικοκινητική ανάλυση. Θεσσαλονίκη.
Koutsouba, M. (1991). The Greek dance groups of Plaka. A case of ‘airport art’. MA. Dissertation. UK: Department of Dance, University of Surrey.
Koutsouba, M. (1997). Plurality in motion: Dance and cultural identity on the Greek Ionian island of Lefkada. Ph.D.thesis. London: Music Department, Goldsmiths College, University of London.
Koutsouba, M. (2007). Structural analysis for Greek folk dances: A methodology. In A.L. Kaeppler& E.I. Dunin (ed.), Dance Structures: Perspectives on the Analysis of Human Movement (pp. 253-276). Budapest: AkadèmiaiKiadò.
Κουτσούμπα, Μ. (2005). Σημειογραφία της χορευτικής κίνησης. Το πέρασμα από την προϊστορία στην ιστορία του χορού. Αθήνα: Προπομπός.
Κουτσούμπα, Μ. (2010). Σημειογραφία του χορού. Εισαγωγή στο σύστημα σημειογραφίας κίνησης και χορού του Laban. Στο Η. Δήμας, Β. Τυροβολά, & Μ. Κουτσούμπα (επίμ.), Ελληνικός παραδοσιακός χορός. Θεωρήσεις για το λόγο, τη γραφή και τη διδασκαλία του (σελ. 77-99). Αθήνα: αυτό-έκδοση.
Κυριακίδου–Νέστορος, Α. (1993). Προφορική ιστορία και λαογραφία. Στο Α. Κυριακίδου-Νέστορος, Λαογραφικά Μελετήματα ΙΙ (σελ. 252-261). Αθήνα: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.)
Λαμπίρη-Δημάκη, Ι. (1990). Η Κοινωνιολογία και η μεθοδολογία της. Κομοτηνή: Σάκκουλας.
Loutzaki, I. (1989). Dance as cultural message. A study of dance style among the refugees from Neo Monastiri, Micro Monastiri and Aegeinio. Ph.D. thesis. Belfast: The Queen’s University of Belfast. Northern Ireland.
Λυδάκη, Α. (2001). Ποιοτικές μέθοδοι της κοινωνικής έρευνας. Αθήνα: Καστανιώτης.
Μαστροκώστας Β., &Μητροπέτρος, Χ. (1993). Συλλογή δημοτικών τραγουδιών στη Νότια Εύβοια. Αθήνα: Πνευματικό Κέντρο Καψάλων Εύβοιας.
Μπόνια, Β. (2012). Η Χρήση του Δημοτικού Τραγουδιού για τη διδασκαλία της Τοπικής Ιστορίας. Μεταπτυχιακή διατριβή. Βόλος: Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Μπελλάρας, Ν. (2000). Το Ελύμνιον. Γ’ έκδοση. Αθήνα: Ένωση Λιμνίων Ευβοίας.
Μπουλάμαντη, Σ. (2014). Ελληνικός παραδοσιακός χορός και έμφυλη συμπληρωματικότητα: πολιτισμικές συνήθειες και ιεραρχία στο κάστρο της χώρας της Χίου. Μεταπτυχιακή Διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Μωραϊτίδης, Α. (1926). Διηγήματα. Β έκδοση. Αθήνα: Σιδέρης.
Νιώρα, Ν. (2009). Τα πασχαλιόγιορτα σε μια μακεδονική κοινότητα: βιωμένη εμπειρία ή δραματουργική πειθαρχία. Μεταπτυχιακή Διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Νιώρα, Ν. (2017). Εκμάθηση και διαχείριση του ελληνικού παραδοσιακού χορού: η περίπτωση ενός διαχρονικού σεμιναρίου στην Ελλάδα. Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ογκουρτσώφ, Π. Α. (1983). Συγκριτική-ιστορική μέθοδος. Στο Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια (σελ. 298-299). Αθήνα: Ακάδημος.
Παλάντζας, Ι. (2010). Λευκολίθου ευβοϊκά δρώμενα. Λίμνη Ευβοίας: Ευβοϊκές εκδόσεις Κίνητρο.
Παπαδιαμάντης, Α. (2007). Πασχαλινά διηγήματα. Αθήνα: Εστία.
Παπαχρήστος, Β. (1960). Ελληνικοί χοροί. Αθήνα.
Ρήγας, Γ. (1958). Σκιάθου Λαϊκός Πολιτισμός: Δημώδη άσματα. Τόμος Α’. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
Ρήγας, Γ. (1970). Σκιάθου Λαϊκός Πολιτισμός: Υλικός βίος, κοινωνικός βίος, λατρεία, δεισιδαιμονίαι, λαϊκή ιατρική. Τόμος Γ΄.Θεσσαλονίκη:Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
Σαρακατσιάνου, Ζ. (2011). Εθνοτικές ομάδες και χορευτικές πρακτικές στο Στενήμαχο Ν. Ημαθίας Μακεδονίας. Το έθιμο του Αγίου Τρύφωνα ως δείκτης της τοπικής πολιτισμικής ταυτότητας. Μεταπτυχιακή Διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σέττας, Δ. (1976). Εύβοια, λαϊκός πολιτισμός. Τραγούδια, επωδές, παραδόσεις. Αθήνα: Σπανός.
Sklar, D. (1991). On dance ethnography. CORD, Dance Research Journal, 23(1), 6-10.
Stocking, G. W. (1992). The ethnografher’s magic: Fieldwork in British anthropology from Tylor to Malinowski. In G. W., Stocking (eds.), The ethnografher’s magic and other essays in the history of Anthropology (pp. 12-59). Madison: University of Wisconsin Press.
Thomas, J., & Nelson J. (2003). ΜέθοδοιΈρευναςστηΦυσικήΔραστηριότηταΙ&ΙΙ (επμ. Ελλ. εκδ. Κ. Καρτερολιώτης). Αθήνα: Πασχαλίδης.
Τυροβολά, Β. (1994). Ο χορός «στα τρία» στην Ελλάδα. Δομική-μορφολογική και τυπολογική προσέγγιση. Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Μουσικών Σπουδών,Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τυροβολά, Β. (2001). Ο ελληνικός χορός. Μια διαφορετική προσέγγιση. Αθήνα: Gutenberg.
Τυροβολά, Β. (2010). Φορμαλισμός και μορφολογία: Η εννοιολογική οπτική και η μεθοδολογική χρήση τους στην προσέγγιση και την ανάλυση της μορφής του χορού. Στο Η. Σ., Δήμας, Β. Κ., Τυροβολά& Μ., Ι. Κουτσούμπα(επιμ.), Ελληνικός παραδοσιακός χορός: Θεωρήσεις για το λόγο, τη γραφή και τη διδασκαλία του (σελ. 127-178). Αθήνα: Αυτοέκδοση.
Τυροβολά, Β., &Κουτσούμπα, Μ. (2006). Μορφολογική μέθοδος διδασκαλίας του ελληνικού παραδοσιακού χορού. Το παράδειγμα των ποντιακών χορών. Μουσική σε Πρώτη Βαθμίδα, 1, 19-32.
Τυροβολά, Β., Κουτσούμπα, Μ., & Ταμπάκη, Α. (2008). Η δομικο-μορφολογική και τυπολογική ανάλυση στη μελέτη του ελληνικού παραδοσιακού χορού. Το παράδειγμα των μοτίβων των χορών «στα δύο» και «στα τρία» στους χορούς της Κρήτης. Επιστήμη του Χορού, 2, 31-57.
Φαφούτης, Ι., & Αποστόλου, Δ., (2000). Λίμνη και Θάλασσα. Λίμνη: Δήμος Ελυμνίων.
Χαριτωνίδης, Χ. (2018). "Παράλληλες" ζωές και χορευτικές παραδόσεις: Το ελληνικό táncház στην Ουγγαρία. Μεταπτυχιακή διατριβή. Αθήνα: Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ψύλλας, Γ. (1974). Απομνημονεύματα του βίου μου. Αθήνα: Έκδοση Ελευθερίου Γ. Πρεβελάκη.
Λήψεις
Δημοσιευμένα
Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
Τεύχος
Ενότητα
Άδεια
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:
α. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
β. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
γ. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας
